ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1:
α. Εκλεκτικοί: ετερόκλητη παράταξη εξεχόντων λόγιων, αξιωματικών και πολιτικών που συγκροτήθηκε στα πλαίσια της Εθνοσυνέλευσης του 1862-1864. Οι θέσεις της ήταν μετριοπαθείς και προσπαθούσε να μεσολαβεί μεταξύ των άλλων παρατάξεων και να υποστηρίζει σταθερές κυβερνήσεις. (σελ. 77)
β. Στρατιωτικός σύνδεσμος: μυστική ένωση στρατιωτικών από την οποία εκδηλώθηκε το κίνημα στο Γουδί στις 15 Αυγούστου 1909 με αιτήματα που αφορούσαν μεταρρυθμίσεις στο στρατό, στη διοίκηση, στην εκπαίδευση , στην δικαιοσύνη και στη δημοσιονομική πολιτική. Δεν εγκαθίδρυσε δικτατορία αλλά προώθησε τα αιτήματα μέσω της Βουλής. (σελ. 86-87) Διαλύθηκε στις 15 Μαρτιου 1910 έχοντας πετύχει τις επιδιώξεις του (σελ. 88)
γ.Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής: οργανισμός που ιδρύθηκε με το αρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης το 1923 με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν 11 μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι, τρία μέλη-πολίτες ουδέτερων κρατών κατά τη διάρκεια του Α΄Παγκοσμίου πολέμου). Αρμοδιότητά της ήταν να καθορίσει τον τρόπο μετανάστευσης των πληθυσμών (ορθοδόξων Ελλήνων της Μικράς Ασίας και μουσουλμάνων της Ελλάδας) και να εκτιμήσει την ακίνητη περιουσία των ανταλλαξίμων. Το 1924-1925 αναλαμβάνει τη μεταφορά των Ελλήνων που είχαν εναπομείνει στην Καππαδοκία & στην Κεντρική και Νότια Μικρά Ασία στην Ελλάδα. (σελ. 152 και 146)
ΘΕΜΑ Α2
α2διεθνείς εξελίξεις του 1908 που επηρέασαν την πορεία του Κρητικού Ζητήματος (μονάδες 4) και στις σχετικές αντιδράσεις των Κρητών,
β6
γ1
δ5
ε4
ΘΕΜΑ Β1
α.”Στη δεκαετία του 1880…συμφέροντα καθε κοινωνικής ομάδας”(σελ. 82)
β.”Για την επιλογή…εξυπηρετήσεις”(σελ. 82) και “Οι υποψήφιοι βουλευτές..δημόσιοι υπάλληλοι”(σελ. 84)
ΘΕΜΑ Β2
α. Η ΕΑΠ ανέλαβε να εξασφαλίσει στους πρόσφυγες παραγωγική απασχόληση και στέγαση. Για την επιτέλεση του έργου της έδωσε “βάρος στη γεωργία, γιατί…εγρατικού προλεταριατου”(σελ. 154)
β. “Εξάλλου…παραμεθόριες περιοχές”(σελ. 154)
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1:
α) ΒΙΒΛΙΟ:
ΣΕΛ 217, μάθημα 6: Οι διεθνείς εξελίξεις του 1908 που επηρέασαν την πορεία του Κρητικού Ζητήματος είναι τα εξης: “Δυο μεγάλα…Ρωμυλίας”
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΗΓΩΝ:
->Κείμενο α: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υποκινεί τις μετέπειτα ενέργειες των Κρητών, επισημαίνει την ανάγκη για άμεση κινητοποιηση, λόγος πατριωτικός και έντονα συναισθηματικός. Τους καλεί σε ειρηνική συγκέντρωση στα Χανιά την επομένη μέχρι τις 2μ.μ.
• Χειρόγραφη προκήρυξη του Ελευθερίου Βενιζέλου
• Τρίτη μεσονύκτιον 22 Σεπτεμβρίου 1908
• Αγαπητοί συμπατριώται
• ανάγκη αμέσως αύριον να κηρύξωμεν και ημείς την ένωσιν.
• αόπλους
• και έλθετε αύριον εις Χανιά έως τας 2 μ.μ.
• Ζήτω το Έθνος, ζήτω η ένωσις.
->Κείμενο β:Η κρητική κυβέρνηση επισημαίνει το “ιερό καθήκον” όλων των συμπατριωτών να αγωνιστούν προς την εκπλήρωση του τελικού σκοπού τους, της ένωσης της Μεγαλονήσου με το ελληνικό βασίλειο, δεδομένου των διεθνών συγκυριών που επιβάλλουν αυτές τους τις ενέργειες.
Διαβεβαιώνει πως θα διασφαλιστεί η έννομη τάξη στο νησί. Λόγος πατριωτικός, επίκληση στο συναίσθημα των Κρητών και αναφορά στους ένδοξους αγώνες του παρελθόντος.
• Διάγγελμα της Κυβερνήσεως της Κρήτης: (Προς τον Λαόν της Κρήτης)
• Ιερόν καθήκον επέβαλεν και εις τον λαόν και εις την κυβέρνησιν να λύσωσι και τον τελευταίον δεσμόν τον κωλύοντα την πλήρη ανεξαρτησίαν της αγαπητής μας πατρίδος και να κηρύξωμεν την ένωσιν της Κρήτης μετά της Μητρός Ελλάδος. Τα κωλύματα, άτινα παρενεβάλλοντο μέχρι τούδε εις την αγαθήν θέλησιν των Προστατίδων Δυνάμεων, […] ήρθησαν εντελώς
• Εναπόκειται ήδη εις πάντας ημάς να δείξωμεν ότι είμεθα άξιοι του μεγάλου επιτελεσθέντος βήματος, τηρούντες μετά ζήλου την δημοσίαν τάξιν και περιφρουρούντες μετά πατρικής μερίμνης τα συμφέροντα των συμπατριωτών μας Μουσουλμάνων.
• Έχομεν ακράδαντον πεποίθησιν ότι ο Κρητικός Λαός, ο οποίος εις τας κρισίμους περιστάσεις ανεφάνη πάντοτε πιστός εκτελεστής του καθήκοντός του δεν θα υστερήση σήμερον τούτου.
ΣΕΛ 217, μάθημα 6:Οι σχετικές αντιδράσεις των Κρητών είναι:”Η ελληνική κυβέρνηση…1908″
κείμενο Γ: Οι συντάκτες του ψηφίσματος (εντολοδόχοι της επιθυμίας του λαού) κηρύσσουν την ένωση της Κρήτης με το ελληνικό βασίλειο ως αδιαίρετο και αδιάσπαστο τμήμα του και προτείνουν στη διοίκηση του νησιού να ασκεί τα καθήκοντά της σύμφωνα με το πνεύμα του ψηφίσματος.
Είναι Απόσπασμα σχολικού βιβλίου σελ 217-8. Πηγή 11
• Το Ενωτικό Ψήφισμα της Κυβερνήσεως της Κρήτης: (Χανιά, 24 Σεπτεμβρίου)
• Η Κυβέρνησις της Κρήτης, διερμηνεύουσα το αναλλοίωτον φρόνημα του Κρητικού Λαού, κηρύσσει την ανεξαρτησίαν της Κρήτης και την ένωσιν αυτής μετά της Ελλάδος, όπως μετ’ αυτής αποτελέση αδιαίρετον και αδιάσπαστον Συνταγματικόν Βασίλειον. […]
• Εντέλλεται εις τας Αρχάς της νήσου, όπως, συμφώνως τω Ψηφίσματι τούτω, εξακολουθήσωσι ν’ ασκώσι τα καθήκοντα της υπηρεσίας των.
Εγένετο εν Χανίοις τη 24η Σεπτεμβρίου 1908.
ΣΕΛ 217, μάθημα 6:”Για την επίσημη…Κρήτης”
β) ΒΙΒΛΙΟ
ΣΕΛ 218, μάθημα 7:Οι αντιδράσεις των Μεγάλων Δυνάμεων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Τουρκίας) που προκάλεσαν οι ενέργειες των Κρητών είναι:
“Παρά τις έντονες…1898″
κείμενο Δ:
• Οι Δυνάμεις, αν και επιφυλακτικές, είναι διατεθιμένες να επανεξετάσουν το θέμα της Κρήτης αρκεί να προστατευτούν οι μουσουλμανικού πληθυσμοί του νησιού: «δεν θα απείχον του να αποβλέψουν μετ’ ευμενείας προς την συζήτησιν του ζητήματος τούτου μετά της Τουρκίας, εάν η τάξις διατηρηθή εν τη νήσω και εξασφαλισθή η προστασία του μουσουλμανικού πληθυσμού», δεν ήταν πλέον δύσκολο να διαφανεί η επιφυλακτικότητα αρχικά και η υπαναχώρηση στη συνέχεια των προστάτιδων Δυνάμεων
• Οι Νεότουρκοι αν και αποδέχτηκαν τις εξελίξεις στη Βουλγαρία και στην Αυστοουγγαρία δεν επιθυμούν να ηττηθούν στο θέμα της Κρήτης και ευελπιστούν μάταια στην βοήθεια των Προστάτιδων δυνάμεων: Οι Νεότουρκοι εθνικιστές αναζητούσαν στη ματαίωση της ενωτικής λύσεως το έρεισμα μιας πρώτης διπλωματικής επιτυχίας, σ’ αυτό ακριβώς το σημείο, η Τουρκία έκρινε σκόπιμο να ζητήσει και την πλήρη διευκρίνιση των ευρωπαϊκών προθέσεων. […]
• Τελικά, οι Προστάτιδες Δυνάμεις αποφάσισαν στις 30 Ιουνίου 1909 την απόσυρση των εναπομείναντων στρατευμάτων στο νησί υπό τον όρο να προστατευτεί η μουσουλμανική μεινότητα, η έννομη τάξη και τα επικυριαρχικά δικαιώματα του σουλτάνου:Στις 30 Ιουνίου οι εκπρόσωποι των Δυνάμεων συνόδευαν την επαναβεβαίωση της 24ης Ιουλίου 1909 σαν ημέρα αποχωρήσεως των τελευταίων αγημάτων τους, με την εξαγγελία της σταθερής τους προθέσεως να προστατεύσουν, αν παραστεί ανάγκη, τη μουσουλμανική μειονότητα και να διαφυλάξουν πιστά την έννομη τάξη και τα επικυριαρχικά δικαιώματα του σουλτάνου.
ΠΡΟΣΟΧΗ: επισημαίνω πως ΔΕΝ έχει αποφασιστεί η ένωση ακόμη.
ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΛ 218 μάθημα 7, σελ 218:”Όταν όμως υψώθηκε…τον ιστό της”
ΘΕΜΑ Δ1:
α)Κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ο ισχυρός ελληνικός εμπορικός στόχος του 18ου αιώνα μετατράπηκε σε πολεμικός.
ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΛ 20, μάθημα 2: “Οι δρόμοι του εμπορίου…ναυτικών υποθέσεων”,
ΣΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ Η ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟ-ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Κείμενο α: Αν και η Ύδρα και οι Σπέτσες είχαν χάσει αντίστοιχα τα 78% και 50% του εμπορικού τους ναυτικού, στο τέλος του αγώνα η πρώτη διέθετε ακόμη 100 πλοία συνολικής χωρητικότητας 10.240 τόννων και οι Σπέτσες είχαν 50 πλοία 10.324 τόννων, όλα από 30 τόννους και πάνω. Με την αποκατάσταση της ειρήνης ιδρύθηκαν νέα ναυπηγεία σε πολλά νησιά και λιμάνια η ναυπηγική έγινε μια από τις σημαντικότερες βιομηχανίες του νεοσύστατου κράτους.
Κείμενο β: Σημαντικό νέο κέντρο ναυτιλίας αναδεικνύεται το Γαλαξίδι, το οποίο”μεταξύ 1840 και 1870, πενταπλασιάζει το στόλο του. Το 1870, τη χρονιά της κορύφωσής του, διαθέτει 320 μεγάλα ιστιοφόρα και σχεδόν προκαλεί την αδιαμφισβήτητη κυρίαρχο του Αιγαίου, τη Σύρο”
ΒΙΒΛΙΟ:ΣΕΛ 20 “Στο ελληνικό κράτος…νέα” και σελ 21 “Στην διάρκεια του 19ου αιώνα…ελληνικές θάλασσες”
Η ναυπηγική τέχνη άκμασε στο νεοσύστατο νεοελληνικό κράτος, και τα ποντοπόρα φορτηγά ιστιοφόρα οργώνουν τις θάλασσες. Συγκεκριμένα, ο δοθέν πίνακας μας πληροφορεί πως το Γαλαξίδι το 1840 διέθετε 64 ιστιοφόρα, ενώ το 1870 319, και πλέον μπορεί να ανταγωνιστεί τη Σύρο, η οποία εξακολουθεί να υπερτερεί, διαθέτοντας το 1970 700 ιστιοφόρα. Παράλληλα, οι Σπέτσες αυξάνουν την δύναμή τους και από 26 ιστιοφόρα που διέθεταν το 184, διαθέτουν 211 το 1870. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ύδρα (24 και 119 αντίστοιχα), ενώ εντύπωση προκαλεί και ο Πειραιάς ο οποίος πρωτοεμφανίζεται το 1840 και ανταγωνίζεται επάξια τα υπόλοιπα κέντρα αφού το 1870 διαθέτει 49 ιστιοφόρα.
β)ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΛ 20-21, μάθημα 2:Το σημαντικότερο κέντρο ναυτιλίας που άκμασε στο νεοσύστατο κράτος ήταν η Σύρος, “η οποία…ναυτιλιακού κέντρου”
Επισημαίνω ότι ότι ο Σύρος εξελίσσεται σε κέντρο της ιστιοφόρου ναυτιλίας.
ΚΕΙΜΕΝΟ Α:”Από το 1827 μέχρι το 1834 ναυπηγήθηκαν στην Σύρο πάνω από 260 πλοία.”
ΚΕΙΜΕΝΟ Β:Το 1870 η Σύρος διαθέτει 700 ιστιοφόρα
ΚΕΙΜΕΝΟ Γ: Η άνοδος της Σύρου οφείλεται και στο εξειδικευμένο εργατικό προσωπικό χάρη στο οποίο το ναυπηγείο του νησιού γίνεται το κέντρο αναφοράς της νοτιοανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. ” Η πλούσια δραστηριότητά του οφείλεται στην παρουσία των ψαριανών και χίων ναυπηγών. […] πολυάριθμο εργατικό δυναμικό, το οποίο παρείχε ειδικευμένη εργασία. […] Το συνολικά εργαζόμενο προσωπικό του ναυπηγείου ανέρχονταν σε πάνω από 1.000 άτομα. […] Αν υπολογίσουμε ότι ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός της Ερμούπολης το 1850 ήταν 7.650 άτομα, τότε ο αριθμός των απασχολούμενων στο ναυπηγείο της πόλης υποδεικνύει τη μεγάλη σπουδαιότητα που είχαν οι ναυπηγικές εργασίες στη Σύρο. […]”
ΒΙΒΛΙΟ σελ 21: “Στην ανάπτυξη αυτή…Αίγυπτο”
ΚΕΙΜΕΝΟ Γ: Η Σύρος αποτελεί ένα είδος αποθήκης του Αιγαίου
“Το διαμετακομιστικό εμπόριο αποτέλεσε την πρώτιστη οικονομική δραστηριότητα στη Σύρο σε όλη την περίοδο της ακμής της. Σπουδαία συμμετοχή στο συνολικό εμπόριο της πόλης είχαν και οι εισαγωγές… Στην ουσία η Σύρος υπήρξε αφενός η αγορά διοχέτευσης των δυτικών και ανατολικών προϊόντων προς την Ανατολή και τη Δύση αντίστοιχα και αφετέρου ο τόπος εισόδου των εξωτερικών αγαθών προς την ελληνική ενδοχώρα. […] Το εμπόρευμα που είχε παραγγελθεί από τον ερμουπολίτη έμπορο ερχόταν στη Σύρο για να κατατεθεί στην αποθήκη διαμετακόμισης (transit).”
Ευχόμαστε σε όλους του υποψηφίους καλά αποτελέσματα.
