ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ
ένθα δή πας παντί θυμούται και νουθετεί, δήλον ότι ως εξ επιμελείας και μαθήσεως κτητής ούσης . Εί γαρ εθέλεις εννοήσαι τό κολάζειν, ω Σώκρατες, τούς αδικούντας τί ποτέ δύναται, αυτό σε διδάξει ότι οι γέ άνθρωποι ηγούνται παρασκευαστόν είναι αρετήν. Ουδείς γάρ κολάζει τους αδικούντας πρός τούτω τόν νούν έχων καί τούτου ένεκα , ότι ηδίκησεν. Ο δέ μετά λόγου επιχειρών κολάζειν ού τού παρελυληθότος ένεκα αδικήματος τιμωρείται – ού γάρ άν το πραχθέν αγένητον θείη – αλλά του μέλλοντος χάριν, ίνα μή αύθις αδικήση μήτε αυτός ούτος μήτε άλλος ο τούτον ιδώ ν κολασθέντα. Και τοιαύτην δοιάνοιαν έχων διανοείται παιδευτήν είναι αρετήν. Αποτροπἠς γούν ένεκα κολάζει. Ταύτην γούν την δάξαν πάντες έχουσιν όσοιπερ τιμωρούνται καί ιδία και δημοσία. Τιμωρούνται δε και κολάζονται οι τέ άλλοι άνθρωποι ούς άν οίωνται αδικείν, καί ούχ ήκιστα Αθηναίοι οί σοί πολίται. Ώστε κατά τούτον τον λόγον καί Αθηναίοι εισί τών ηγουμένων παρασκευαστόν και διδακτόν είναι την αρετήν. Ώς μέν ούν ( εικότως αποδέχονται οι σοί πολίται καί χαλκέως και σκυτοτόμου συμβουλεύοντος τα πολιτικά και ότι διδακτόν και παρασκευαστόν ηγούνται αρετήν, αποδέδεικταί σοι ώ Σώκρατες, ικανώς, ώς γε μοί φαίνεται
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Να μεταφραστεί το παραπάνω κείμενο (10 μονάδες)
Ποιος είναι ο σκοπός της ποινής σύμφωνα με τον Πρωταγόρα; ( 15 μονάδες)
α) τί προσπαθεί να αποδείξει ο Αβδηρίτης σοφιστής με την υπογράμμιση του σκοπού της ποινής; β) το επιχείρημά του αυτό αποδεικνύει επαρκώς το διδακτό της αρετής;γ) μπορεί να διαπιστωθεί αυταρέσκεια στα λόγια του Πρωταγόρα και που; ( 15 μονάδες)
Ποια αλλαγή στο φιλοσοφικό στοχασμό έφερε ο Σωκράτης σε σχέση με τους προγενέστερους φιλοσόφους; (10 μονάδες)
Να αναζητήσετε λέξεις από το κείμενο οι οποίες παρουσιάζουν ετυμολογική συγγένεια με τις παρακάτω : αθετώ, πρόθυμος, καθοδήγηση, συκοφάντης, επίδειξη. ( 10 μονάδες)
ΑΔΙΔΑΚΤΟ
Νομίζω δ΄άμεινον άν υμάς περί ων νύν ερώ κρίναι μικρά των πρότερον [ποτέ] ρηθέντων υπ΄εμού μνημονεύσαντας. Εγώ γαρ, ω άνδρες Αθηναίοι, πρώτον μεν ηνίκ΄έπειθον τινές υμών, τών εν τη Ευβοία ταραττομένων πραγμάτων βοηθείν Πλουτάρχω και πόλεμον άδοξον και δαπανηρόν άρασθαι, πρώτος και μόνος παρελθών αντείπον, καί μόνον ού διεσπάσθην υπό των επί μικροίς λήμμασι πολλά και μεγάλ΄υμάς αμαρτάνειν πεισάντων. Και χρόνου βραχέος διελθόντος, μετά του προσοφλείν αισχύνην και παθείν, οία τών όντων ανθρώπων ουδένες πώποτε πεπόνθασ΄ υπό τούτων οις εβοήθησαν, πάντες υμείς έγνωτε τήν τών ταύτα πεισάντων κακίαν και τά βέλτιστ΄ειρηκότ΄εμέ
( Δημοσθένης Περί της ειρήνης 4-6)
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Να μεταφράσετε το κείμενο ( 20 μονάδες )
α)Να γράψετε τη δοτική πληθυντικού των ουσιαστικών: λήμμασι, άνδρες
β)Να γράψετε την αιτιατική ενικού στο γένος που βρίσκονται των: τινές, ουδένες
γ)Να σχηματίσετε τους άλλους βαθμούς των επιθέτων: άδοξον, μεγάλα( 6 μονάδες )
δ)Να γράψετε τούς ζητούμενους τύπους
ρηθέντων: απαρέμφατο στο χρόνο που βρίσκεται ο τύπος
άρασθαι: β΄ενικό οριστικής στο χρόνο που βρίσκεται ο τύπος
διελθόντος: γ΄ενικό οριστικής ενεστώτα
αμαρτάνειν: τον αντίστοιχο τύπο του αορίστου β΄ ( 4 μονάδες)
3) α) Να αναγνωριστούν συντακτικά οι παρακάτω λέξεις:
των ρηθέντων, πρώτος, μεγάλα, διελθόντος, ειρηκότα ( 5 μονάδες )
β) Να βρεθεί και να αναγνωριστεί ο λανθάνων υποθετικός λόγος ( 2, 5 μονάδες )
γ) Εγώ γάρ, ω άνδρες Αθηναίοι, πρώτον μεν ηνίκ έπειθον τινες υμών, των εν Ευβοία ταραττομένων πραγμάτων βοηθείν Πλουτάρχω και πόλεμον άδοξον και δαπανηρόν άρασθαι, πρώτος και μόνος παρελθών αντείπον. Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Ούτος είπεν. ( 2,5 μονάδες ).
Του καθηγητή Ευάγγελου Σερμπέτη
