Α1.α. 1. Λ («Αἱ μὲν τοίνυν ἄλλαι ἀρεταὶ καλούμεναι ψυχῆς … οὐκ ἐνοῦσαι πρότερον ὕστερον ἐμποιεῖσθαι ἔθεσι καὶ ἀσκήσεσιν— ἡ δὲ τοῦ φρονῆσαι παντὸς μᾶλλον θειοτέρου τινὸς τυγχάνει «)
2. Λ («ἡ δὲ τοῦ φρονῆσαι ὑπὸ δὲ τῆς περιαγωγῆς χρήσιμόν τε καὶ ὠφέλιμον καὶ
ἄχρηστον αὖ καὶ βλαβερὸν γίγνεται»)
3. Σ («οὐ τοῦ ἐμποιῆσαι αὐτῷ τὸ ὁρᾶν, ἀλλ’ ὡς ἔχοντι μὲν αὐτό, οὐκ ὀρθῶς δὲ
τετραμμένῳ οὐδὲ βλέποντι οἷ ἔδει, τοῦτο διαμηχανήσασθαι»)
β. 1. Η αντωνυμία σφεῖς αναφέρεται στη μετοχή ἐπαγγελλόμενοί.
2. Η αντωνυμία «ᾧ» αναφέρεται στη λ. ὄργανον.
Β1. Ο Σωκράτης διατυπώνει τη θέση ότι η γνώση και η επιστήμη γεννιούνται μέσα στον άνθρωπο, και γι’ αυτό η παιδεία είναι μία εσωτερική διεργασία και όχι εξωτερική. Η γνώση όμως επιτυγχάνεται με τη συνδρομή ποικίλων δυνάμεων της ψυχής, αισθητηριακών και νοητικών, και όχι μόνο με τον νου. Μόνο τότε θα μπορέσει ο άνθρωπος να προσεγγίσει το πιο φωτεινό τμήμα του όντος (τοῦ ὄντος τὸ φανότατον), της αληθινής πραγματικότητας, το οποίο δεν είναι άλλο από την ιδέα του Αγαθού. Η έννοια του όντος στο χωρίο είναι υπαρκτική. Το ὂν είναι το υπαρκτό. Η αναζήτηση του αληθινά υπαρκτού αποτέλεσε εξ αρχής για τη φιλοσοφία μέγα ερώτημα, το λεγόμενο οντολογικό ερώτημα. Αυτό που υπάρχει πραγματικά είναι μόνο οι Ιδέες, όχι τα αισθητά που είναι φθαρτά και απατηλά. Ο φιλόσοφος ταυτίζει το αληθινά υπαρκτό με το αγαθό, ακριβέστερα με την Ιδέα του Αγαθού, του οποίου η θέαση πρέπει να αποτελεί στόχο της Παιδείας. Συνηθίζει μάλιστα να αντιθέτει το φως (φανότατον) και το σκοτάδι για να δηλώσει συμβολικά την αντίθεση παιδείας – απαιδευσίας.
Η θέαση του Αγαθού προϋποθέτει μια ψυχική μεταστροφή (περιαγωγή). Ο όρος έχει φιλοσοφική βαρύτητα, διότι δείχνει πως η γνώση και η παιδεία, καθώς στρέφεται στον κόσμο, οφείλει να έχει πάντα καθολικό χαρακτήρα και να μην εξαντλείται σε προσέγγιση από μία επιμέρους οπτική γωνία. Πρόκειται, όπως και στην περίπτωση της παιδείας, για μια στροφή όλης της ύπαρξης προς τον «ήλιο», προς το αγαθό –για μια επώδυνη πορεία. Λίγο παρακάτω (521d) ο Πλάτων θα ονομάσει την άνοδο της ψυχής προς το όντως Ον, «μεταστροφή/επιστροφή της ψυχής από μια νυχτερινή μέρα στην αληθινή μέρα» –και αυτή είναι η «αληθινή φιλοσοφία».
B2. Ο Πλάτων δεν πιστεύει ότι ο άνθρωπος αποκτά τη γνώση ως πληροφορία που λαμβάνει χώρα έξωθεν, αλλά ότι την ανακαλύπτει και την παράγει μέσα του. Γι’ αυτό και αυτήν την έντονα βιωματική γνωστική διαδικασία την ονομάζει συμβολικά, σε άλλο έργο του, ἀνάμνησιν. Χρησιμοποιεί μάλιστα αποφατική διατύπωση για να δηλώσει τι δεν είναι παιδεία και ταυτόχρονα απορρίπτει τις σοφιστικές αντιλήψεις για αυτήν.
Επιπλέον, με αναλογικό συλλογισμό παραλληλίζει την εμφύτευση έτοιμων γνώσεων στην ψυχή του νέου με την τοποθέτηση ικανότητας όρασης στα μάτια τυφλών, ώστε να δείξει ότι η έξωθεν εμφύτευση γνώσεων δεν συνιστά παιδεία. Τέλος, με την τετραπλή χρήση της πρόθεσης ἐν ο Πλάτων προσπαθεί να αισθητοποιήσει τον εσωτερικό, βιωματικό χαρακτήρα της γνώσης.
Β3. 1.α
2. γ.
3. β.
4. β.
5.γ.
Β4.α.
φανόν → φάσμα
ἀνασχέσθαι → ανακωχή
περιακτέον → άξονας
τετραμμένῳ → ανατροπή
ἐντιθέντες → παρακαταθήκη
ἀπόλλυσι → απώλεια
Β4.β. Ο νέος υπουργός επαγγέλθηκε τη δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
Οι πολιτικοί έχουν αναγάγει σε επιστήμη το ψέμα.
Β5. Το κείμενο αναφοράς και το παράλληλο κείμενο προβάλλουν την αξία της παιδείας και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να συμβάλλει στην καλυτέρευση της ζωής. Η καλλιέργεια της ψυχής και ο τρόπος απόκτησης της γνώσης αποτελούν κοινό σημείο αναφοράς στα δύο κείμενα. Και στα δύο κείμενα η παιδεία δεν είναι μια έξωθεν διαδικασία αλλά μια απελευθερωτική δύναμη, μια εσωτερική βιωματική διεργασία που μεταμορφώνει την ψυχή.
Κατά τον Δελμούζο η ψυχή καλλιεργείται με εσωτερική ωρίμανση και αδιάκοπο προσωπικό και μακροχρόνιο αγώνα, ενώ για τον Πλάτωνα η εσωτερική αυτή δύναμη είναι η διανοητική ικανότητα της φρόνησης που μέσω της περιαγωγής αποβαίνει χρήσιμη και ωφέλιμη.
Επίσης, και για τους δύο συγγραφείς η παιδεία δρα απελευθερωτικά, απεγκλωβίζει τον άνθρωπο από τον απατηλό κόσμο των αισθήσεων και τον οδηγεί στον αληθινό και αιώνιο κόσμο του Αγαθού.