Το πετρέλαιο είναι σημαντικό τόσο ως πηγή ενέργειας (δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό ακόμα), όσο και ως πρώτη ύλη για τη χημική βιομηχανία. Ωστόσο, η σύστασή του κάνει αρκετά επικίνδυνη τη μεταφορά και τον χειρισμό του, καθώς είναι εύφλεκτο, τοξικό και μπορεί να καταστρέψει θαλάσσια και μη οικοσυστήματα.
Οι κορεσμένοι υδρογονάνθρακες είναι χημικές ενώσεις που αποτελούν τα κύρια συστατικά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Οι μαθητές εξοικειώνονται με τη μορφή που τους συναντάμε σε διάφορα προϊόντα (πετρέλαιο κίνησης, παραφινέλαιο, βουτάνιο κ.ά.), με τις μεταβολές που μπορούν να γίνουν στη φυσική τους κατάσταση, καθώς και με την ικανότητά τους να διαλύονται ή όχι σε διάφορους διαλύτες.
Ακόμα, γίνονται σαφή τα χαρακτηριστικά της τέλειας καύσης (με επαρκή ποσότητα οξυγόνου) και της ατελούς (καύση με περιορισμένη ποσότητα οξυγόνου) και συσχετίζονται με τα πλεονεκτήματα της πρώτης. Με τη μελέτη του τρόπου καύσης διαφόρων ουσιών, έννοιες όπως «ομαλή καύση», «αναλογία καυσίμου-αέρα», «σύσταση καυσαερίων» ή «αντιμετώπιση φωτιάς από πετρελαιοειδή» από θεωρητικές, μετατρέπονται σε συναρπαστικές εικόνες.
Τέλος, ο διαχωρισμός των συστατικών ενός μείγματος με βάση τα σημεία βρασμού τους, που εφαρμόζεται και κατά τη μετατροπή του αργού πετρελαίου σε εμπορεύσιμα προϊόντα, παρουσιάζεται στους μαθητές με απλό τρόπο. Συγκεκριμένα, με τη μέθοδο της απόσταξης διαχωρίζεται ένα ομογενές μείγμα (παρασκευασμένο από τους ίδιους) στα επιμέρους συστατικά του.
Παναγιώτης Μήκος
Χημικός